लाखनी : माझी वसुंधरा अभियान ६.० च्या यशस्वी अंमलबजावणीसाठी ग्रामपंचायती, पंचायत समिती आणि जिल्हा परिषदांना विशेष प्रयत्न करण्याचे निर्देश देण्यात आले आहेत. पर्यावरण संरक्षण, नैसर्गिक संसाधनांचे जतन आणि पर्यावरणपूरक जीवनशैलीला प्रोत्साहन देण्याच्या उद्देशाने सुरू असलेल्या या अभियानात स्थानिक स्वराज्य संस्थांचा सहभाग महत्त्वाचा आहे. मात्र, मागील काही वर्षांत ग्रामपंचायतींनी संकेतस्थळावर माहिती अपलोड न केल्याने अनेक पात्र गावांना पुरस्कार मिळाले नाहीत. यामुळे नागपूर विभागात अभियानाच्या यशाबाबत चर्चा सुरू आहे.
मागील वर्षांतील आव्हाने
आर्थिक वर्ष २०२३-२४ मधील माझी वसुंधरा अभियान ४.० मध्ये अनेक ग्रामपंचायतींना संकेतस्थळावर माहिती अपलोड न केल्याने ८,००० गुणांपैकी शून्य किंवा २०० पेक्षा कमी गुण मिळाले. याबाबतची जिल्हानिहाय एक्सेल यादी पाठवण्यात आली आहे. तसेच, २०२४-२५ मधील अभियान ५.० मध्येही अनेक ग्रामपंचायतींनी कामे पूर्ण केली असूनही माहिती अपलोड न केल्याने शून्य माहिती दर्शवली गेली. याचा परिणाम पंचायत समिती, जिल्हा परिषद आणि विभागीय कामगिरीवर झाला आहे.
अभियान ५.० ची प्रगती
माझी वसुंधरा अभियान ५.० अंतर्गत संकेतस्थळावर माहिती अपलोड पूर्ण झाली असून, लवकरच फील्ड मूल्यमापन होणार आहे. ज्या ग्रामपंचायतींनी एमआयएस (मॅनेजमेंट इन्फॉर्मेशन सिस्टम) चांगले भरले आहे, त्यांना फील्ड तपासणीसाठी सज्ज राहण्याचे निर्देश देण्यात आले आहेत. यामुळे यंदा अधिक चांगली कामगिरी अपेक्षित आहे.
अभियान ६.० साठी विशेष तयारी
माझी वसुंधरा अभियान ६.० च्या यशस्वी अंमलबजावणीसाठी यंदा सुरुवातीपासूनच कडक उपाययोजना करण्यात येत आहेत. प्रत्येक आठवड्याला पंचायत समिती आणि ग्रामपंचायतींचा आकस्मिक आढावा घेतला जाणार आहे. गटविकास अधिकाऱ्यांना सर्व ग्रामपंचायत अधिकाऱ्यांच्या आढावा बैठका घेण्याचे आणि अहवाल सादर करण्याचे निर्देश देण्यात आले आहेत.
विस्तार अधिकाऱ्यांना (पंचायत) अभियानाच्या टूलकिटनुसार दस्तऐवज तयार करून पीडीएफ स्वरूपात स्कॅन करून ठेवण्यास सांगितले आहे. तिमाही कामांना विशेष गुण असल्याने त्यांच्यावर लक्ष केंद्रित करण्याचे निर्देश आहेत. तसेच, प्रमाणपत्रे, अहवाल आणि जिओ-टॅग फोटोंवर अधिक गुण मिळत असल्याने त्यांचे जवळच्या संस्थांकडून प्रमाणीकरण करून घ्यावे, असे सांगण्यात आले आहे.
टूलकिट आणि प्रशिक्षण
माझी वसुंधरा अभियान ६.० च्या टूलकिटमध्ये पाच थीमॅटिक क्षेत्रांसंबंधी संपूर्ण माहिती उपलब्ध आहे. याशिवाय, यूट्यूबवरील व्हिडिओ आणि राज्य अभियान कक्षातर्फे आयोजित कार्यशाळांमधून मार्गदर्शन केले जाणार आहे. मागील वर्षी सर्व ग्रामपंचायतींनी सहभाग घेतल्याने त्यांना टूलकिट आणि कामकाजाची माहिती आहे. तरीही, उपमुख्य कार्यकारी अधिकारी (पंचायत), गटविकास अधिकारी आणि विस्तार अधिकाऱ्यांना वेळोवेळी आढावा घेण्याच्या सूचना देण्यात आल्या आहेत.
नागपूर विभागाला अपेक्षा
यंदा माझी वसुंधरा अभियान ६.० मध्ये नागपूर विभागातील ग्रामपंचायतींनी उत्तम कामगिरी करून जास्तीत जास्त पुरस्कार मिळवावेत, अशी अपेक्षा आहे. यासाठी स्थानिक स्वराज्य संस्थांनी सुरुवातीपासूनच नियोजनबद्ध काम करणे आवश्यक आहे. अभियानाच्या यशासाठी सर्वांनी एकत्रित प्रयत्न करावेत, असे आवाहन प्रशासनाने केले आहे.
